Laten we bijstandsgerechtigden de stormschade laten
opruimen, twitterde een lokale partij onlangs, en enthousiast reageerde het
plaatselijke sufferdje met : Wat een goed idee! Win-win!
Dat zag ik niet helemaal zitten, in ieder geval niet vanuit de
positie van de bijstandsgerechtigde, want volgens mij moeten noodzakelijke
werkzaamheden nog altijd beloond worden met tenminste het minimumloon. Tot mijn
steile verbazing verkondigde een raadslid van de betreffende partij hierop dat
er ook spráke was van het minimumloon: namelijk de gezinsbijstand. Want de bijstand
voor een stel is… een bedrag ter hoogte van het minimumloon.
Nu wil het geval dat je voor dat ‘minimumloon’ twéé personen verplicht aan het werk kunt zetten, bijvoorbeeld in de sectoren papier prikken, bloemen vouwen, peuken oprapen of post sorteren, zodat ze allebei werken voor de helft
van het minimumloon. Dat kun je toch wel een euvel noemen aan het argument dat er sprake is van minimumloon.
Ineens schoot de oplossing mij te binnen. Het is het ei van
columbus en het is een beproefd ei. Het ei heet ‘De Vaste Baan’. Bij het ei 'De Vaste Baan' verbleekt het basisinkomen.
Stel, je hebt echtpaar in de bijstand. Die kun je allebei
aan het schoffelen zetten en dat lijkt in eerste instantie een budgettair
interessante oplossing: ze werken allebei voor half loon. Het heeft ook een
paar nadelen: er moet voortdurend gecontroleerd en gecijferd
worden bij de gemeente (dat kost geld), er moeten cursussen gevolgd worden om
te leren solliciteren, netwerken en facebooken (daar gaat een vermogen in om, van uw centen ja) en er moeten beleidsambtenaren (da's niet te goedkoopste soort) tewerkgesteld worden in de
regionale samenwerkingsbanenverzinplannen, kortom, de vraag is wat er
overblijft van dat halve loon p.p. dat je wint. En er zál gecursusd worden,
want het potje cursussen en het potje bijstand zijn gescheiden potjes, en als
je geen cursussen geeft krijg je volgend jaar minder van het rijk, en een deel
van je personeel komt uit dat potje, enfin, perverse prikkels genoeg om ook 65plussers te leren netwerken, dus van
het reïntegratiecircus komen we nooit af. Het echtpaar ondertussen bijt al werkend op het houtje van 1 minmumloon en draagt niet bij aan het zo gewenste aanjagen van de economie.
Maar stel je nu voor dat de eerste die gaat schoffelen een
Vaste Baan krijgt. Full time, tegen het minimum loon of zoveel meer als hij/zij geluk heeft. Daarmee is het gezin
in één klap uit de bijstand. Dat heeft onnoemlijke voordelen. Om te beginnen is de andere helft van het echtpaar nu
volkomen vrij om op welke wijze dan ook in een verdere opbouw van het inkomen
te voorzien. Men kan zelfgebreide truien gaan verkopen, komkommers kweken in de
achtertuin, zzp-en in het eigen vak, klussen aan huis volgens de
personeel-aan-huis-regeling, kranten bezorgen, op marktplaats fietsen verkopen
die je van drie oude fietsen hebt gemaakt, tegen een beschaafde vergoeding op
kleinkinderen passen, of ook een baan tegen het minimumloon vinden (zet nu de inkomensverdubbelaar in!), geen haan (ambtenaar) die er naar kraait en alle
verdiensten vloeien rechtstreeks het gezinsinkomen binnen. Over 'werken loont' gesproken. En het gezin gaat uitgeven. Het koopt die auto misschien nog niet, en dat huis al helemaal niet, maar wel een extra paar schoenen, of een nieuwe eethoek, of wat het gezin dan ook maar versleten heeft in de afgelopen jaren. Het gezin jaagt de economie op als een achterlijke, ik noem dit het de trickle up theory en in tegenstelling tot de trickle down theory gaat deze theory wel werken.
Het ei moet daarnaast wel enorm besparend werken: op de rekenaars bij de sociale dienst, op het
reïntegratiecircus, op de sociale rechercheurs en de detectivebureaus, op de camera voor de deur, op
de banenplannebeleidsambtenaren, ik heb de cijfers niet maar het zou toch eens serieus uitgerekend moeten worden.
Er zijn alleen twee dingen voor nodig. Nogal moeilijke
dingen helaas, en dat zal dan ook wel het struikelblok worden.
Ten eerste de bereidheid om van werk banen te maken. Om te
beginnen bij de overheid. Daar maak je je niet populair mee want het adagium is
minder minder minder ambtenaren. Het zullen er inderdaad eerst meer meer meer
worden, bij voorkeur in de lagere salarisschalen waar men diensten verleent aan
het publiek, maar, en nu komt het tweede ding, uiteindelijk zullen er ook heel
veel, en duurdere banen, van beleidsambtenaren, controleurs en rekenaars,
verdwijnen. Da’s even slikken, maar ja, de laagste schalen maken dat al jaren
mee. Nu is het helaas zo dat de beleidsambtenaren het beleid maken, niet de
schoffelaars. We zien dan ook dat er inderdaad minder ambtenaren komen, maar wel duurdere: beleidsambtenaren. Deze ambtenaren hebben er in het geheel geen baat bij
om het aantal mensen in de bijstand te doen dalen, verbindend als zij bezig
zijn op de arbeidsmarkt in stad en regio tegen een redelijk aangenaam
salaris. Het is een struikelblok van jewelste, dit, want je vraagt de
beleidsambtenaren om een beleid te gaan maken dat hun eigen baan en die van hun
gelijken wegbezuinigt voor een fors deel wegbezuinigt.
Toch moet het. Het kan niet anders. We kunnen zo niet
doorgaan. We kunnen niet langer tolereren dat er zoveel beleid en zoveel geld
nodig zijn om de problemen op te lossen die door datzelfde beleid zijn en
worden veroorzaakt. Niet praten over banen, maar onmiddellijk banen aanbieden. Geen drempels maar glijbanen, om een favoriete VVD-kreet hier ter plaatse maar eens te misbruiken. Er moet gewoon (weer) geschoffeld, geblust, en vuilnis
opgehaald worden van het geld dat bij de inwoner wordt opgehaald, er moeten
bussen van rijden, er moeten zwembaden en bibliotheken van in stand worden
gehouden. Wat een werk zal dat opleveren. Wat zullen de burgers trots zijn op de dienstverlening in hun stad. Wat zullen de bestedingen stijgen. En vooral, wat zal Nederland een veel aangenamer land worden, wanneer niet de helft van de bevolking als werk heeft om de andere helft van de bevolking te controleren. Win, win, win, win, win.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten